Door mentale steun weer hoop voor de toekomst

Overal ter wereld hebben kinderen recht op goede zorg en om gezond op te groeien. Niet alleen fysiek, maar zeker ook mentaal. “Bij conflictsituaties, armoede of natuurrampen is het niet alleen belangrijk dat we helpen met bijvoorbeeld voeding, medicatie en onderwijs”, aldus Caroline Scheffer. “De aandacht voor mentale gezondheid is net zo belangrijk. Hier redden we niet alleen levens mee, het zorgt er ook voor dat kinderen zich beter kunnen ontwikkelen en weer in hun kracht komen te staan.” 

“Helaas krijgt 10 tot 20 procent van de kinderen wereldwijd te maken met psychische problemen en kampt één op de zeven jongeren tussen de 12 en 19 jaar met een mentale stoornis als depressie, angst- of een gedragsstoornis”, vertelt Caroline Scheffer. “Oorlog, rampen en langdurige stresssituaties laten diepe sporen na in de hoofden en harten van kinderen. Uit onderzoek van Save the Children uit 2020 blijkt dat deze klachten door de coronapandemie alleen maar erger zijn geworden. Zo heeft 70% van alle vluchtelingenkinderen en 57% van de kinderen in conflictgebieden behoefte aan psychosociale steun. Dat is enorm! Daarnaast weten we ook dat zelfdoding de tweede grootste doodsoorzaak is bij kinderen tussen de 15 en 24 jaar in Europa. Daarom is het zo belangrijk dat er binnen onze hulpprogramma’s aandacht is voor mentale gezondheid. Door kinderen de mentale hulp te geven die ze verdienen en nodig hebben, zetten we ze in hun kracht en krijgen ze weer hoop voor de toekomst. ”    

MHPSS-expert

Al ruim vijf jaar is Caroline dé MHPSS-expert bij Save the Children. “De afkorting staat voor Mental Health and Psychosocial Support. In de praktijk betekent het dat we hulp bieden die gericht is op het versterken, verbeteren en beschermen van de mentale gezondheid en veerkracht van kinderen. Want hoe eerder je kinderen en jongeren helpt, hoe beter. Je verkleint namelijk het risico op levenslange mentale gezondheidsproblemen en de sporen die dat nalaat op hun algemene ontwikkeling, gedrag, socialisatie, leer- en werkprestaties. Als kinderen en jongeren geen ruimte voelen om hun emoties te uiten – en die blijven op steeds weer de kop opsteken – dan lukt het ze bijvoorbeeld niet om vriendschappen te sluiten of om zich te concentreren op school. Door het geven van deze hulp nemen hun kansen in de maatschappij enorm toe!”

Hulp op alle fronten

Caroline: “Het is mooi dat er sinds een aantal jaren wereldwijd – vooral in crisissituaties – steeds meer erkenning is voor het belang van goede psychosociale zorg voor kinderen en hun ouders. Ook onze voormalige minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Mevrouw Kaag, maakte zich hier hard voor. Daardoor is het onderwerp steeds hoger op de politieke agenda gekomen. Internationaal zijn er inmiddels afspraken gemaakt om psychosociale hulp mee te nemen in alle noodhulpprogramma’s. Dat betekent dat er bij acute rampen naast onder andere medische zorg, voedsel, water en onderwijs ook uitgebreidere interventies zijn en dat we meer gespecialiseerde zorg kunnen verlenen.”

‘Kinderen krijgen te maken met geweld, raken gescheiden van hun familie of verliezen hun huis. Traumatische gebeurtenissen die diepe, onzichtbare sporen nalaten’

Afghanistan en Syrië

Naast het lobbywerk voor meer aandacht voor dit onderwerp bij de politiek ondersteunt Caroline ook projecten ‘in het veld’, zoals in Afghanistan en Syrië. “De hulp in beide landen was altijd erg gericht op de fysieke en medische gezondheid. Maar de mobiele gezondheidsteams aldaar kwamen juist ook veel mensen tegen die mentale zorg nodig hebben. Vanuit Nederland werk ik nu samen met specialisten uit die teams. Daar waar hulp nodig is train ik samen met onze plaatselijke MHPSS-experts aankomende hulpverleners, zodat zij in crisissituaties psychologische eerste hulp kunnen verlenen. Deze hulp richt zich vooral op het eerste herstel van de mentale gezondheid na een impactvolle gebeurtenis. Kinderen krijgen te maken met geweld, raken gescheiden van hun familie of verliezen hun huis. Veel van hen groeien op in oorlog en hebben nog nooit iets anders meegemaakt. Al die traumatische gebeurtenissen laat diepe sporen na. We trainen onze mensen in het veld volgens het principe ‘look, listen, link’. Door kinderen die alleen en erg teruggetrokken zijn goed te observeren (look), naar ze te luisteren (listen) en te zorgen dat ze niet alleen zijn en gekoppeld worden aan de juiste hulpverleners (link) kun je echt een verschil maken.”